Herta Mohr
Genomineerd voor de Rijnlandse Architectuur Prijs 2025
2024
Witte Singel 27a, 2311 BX Leiden, Leiden, Nederland
Herta Mohr Leiden
In opdracht van Universiteit Leiden heeft De Zwarte Hond het voormalige Cluster Zuid van de Faculteit der Geesteswetenschappen circulair gerenoveerd en uitgebreid. Het gebouw, eind jaren ’70 ontworpen door Joop van Stigt, is een karakteristiek voorbeeld van structuralistische architectuur. Na de transformatie biedt het nu 16.008 m² aan ruimte, met 700 onderwijs- en zelfstudieplekken, twee hoorcollegezalen, werk- en vergaderruimtes, common rooms en de bibliotheken van het Afrika-Studiecentrum en Midden-Oostenstudies.
Licht, oriëntatie en samenhang
Het oorspronkelijke gebouw bestond uit zeven losse ‘huizen’, met donkere gangen en binnenhoven die sterk op elkaar leken. Door het middelste huis te vervangen door een licht, atrium ontstond een helder, centraal hart dat de oriëntatie verbetert en visueel samenhang brengt. Nieuwe zichtlijnen verbinden de bestaande delen met het atrium.
De tweede verdieping is volledig vernieuwd en aan de Maliebaan is een achtste ‘huis’ toegevoegd, voorzien van een geanodiseerd aluminium gevel. Gezien de ligging binnen het beschermde stadsgezicht zijn gevelaanpassingen zorgvuldig en minimaal gehouden. Kenmerkend zijn de prefab betonnen kolommen met kegelvormige koppen en ronde balkons, die tijdens de renovatie zichtbaar zijn gehouden en de structuralistische vormentaal onderstrepen.
De uitnodigende entree verbindt het binnen- en het buitenplein en versterkt de interactie met de stad. Binnen nodigt een coffeecorner uit tot ontmoeting, buiten zorgen zitelementen voor levendigheid. Herta Mohr is hiermee een gastvrije plek voor ontmoeting en uitwisseling. De renovatie is de eerste stap in de ontwikkeling van de Humanity Campus, die de komende jaren beter wordt verbonden met de stad en het Singelpark.
Duurzaam én circulair
Hergebruik en duurzaamheid stonden centraal in het ontwerp. Herta Mohr behaalde een BREEAM Excellent-certificering, met 72% meer duurzame maatregelen dan wettelijk vereist. Nieuwe, energie-efficiënte installaties zijn volledig geïntegreerd in een nieuwe dakconstructie, noodzakelijk omdat de bestaande structuur deze niet kon dragen. Zo zijn de losse ‘huizen’ ook constructief tot één geheel verbonden. Het merendeel van het oorspronkelijke gebouw en de gevel is behouden. Materialen zijn hergebruikt, zoals betonnen kolommen uit het gesloopte middendeel en Sequoia Redwood-plafonddelen, die samen met sociale werkplaats BWRI zijn omgevormd tot een prefab wandafwerking in het atrium.
Samenwerking en respect voor het bestaande
De renovatie versterkt het oorspronkelijke ontwerp en brengt verleden en toekomst samen. Met deze transformatie heeft Herta Mohr opnieuw een betekenisvolle plek verworven in Leiden.
Met dank aan Combinatie Cluster Zuid (Constructif & Koninklijke Kuijpers), en Aronsohn, Buro Bouwfysica, BWRI, C2N, Fokkema & Partners, HARRYVAN, Nelissen, New Horizon en Pieters Bouwtechniek.