Stadscafé #14 live vanuit de Meelfabriek
Excited! Dat was RAP Leiden tijdens de 14e editie van het Stadscafé. Tijdens deze allereerste virtuele versie van het Stadscafé (terug te zien via deze link) eenmalig uitgezonden vanuit de karakteristieke Meelfabriek, gingen we met experts in gesprek over het onderwerp: De Wandelende Stad.
Leiden als wandelstad
Tijdens het vorige Stadscafé hield Rients Dijkstra, hoogleraar ‘urban design’, een vurig pleidooi voor steden waarin een hoofdrol is weggelegd voor voetgangers. Het zette ons aan het denken en tijdens deze 14e editie doken we dieper in het onderwerp. Want hoe richten we de stad hierop in?
Ogen open voor het kleine
Een prachtig filmpje over het toen en nu van De Meelfabriek en het woord is aan Martin Verwoest, stedenbouwkundig supervisor bij gemeente Leiden. Hij neemt de kijker mee in zijn visie op de wandelende stad. “Gematigde snelheid geeft de meest scherpe blik op het detail van de stad”, zo zegt hij. Oftewel: al wandelend ervaar en zie je meer. Ook de huidige situatie, als gevolg van de corona-uitbraak, laat ons meer zien aldus Martin: “De stad is stiller geworden en staat stil. Onze ogen gaan open voor het kleine. Ineens zien we wat zich in onze nabijheid bevindt. Op loopafstand dus.” Met deze nieuwe inzichten lijkt de wandelende stad dichterbij dan we misschien denken.
De stad op ooghoogte
Stadmaker Hans Karssenberg, directeur van STIPO, gelooft in ‘de stad op ooghoogte’. Variatie is van belang voor een prettige leefomgeving. In de gebiedsontwikkeling is het belangrijk om te sturen op een grote diversiteit van plintgebruikers, en daarbij ook ruimte te creëren voor lokale formules, startende bedrijven, creatieven, makers en maatschappelijke voorzieningen. Belangrijk is ook er zorg voor te dragen dat mensen zich eigenaar voelen van de publieke ruimte. Dat ze ervaren dat deze ruimte ook van hen is en dat ze invloed hebben op hoe de ruimte is ingericht en wordt gebruikt. Dat is niet voor iedereen vanzelfsprekend.
Hans trekt met zijn caravan door buurten, op zoek naar verhalen, behoeften, wensen en toekomstplannen. Ook kinderen krijgen hierbij een belangrijke rol. Een goed voorbeeld is de Utrechtse wijk Overvecht, een wijk met een grote culturele diversiteit. De groenste wijk van de stad, maar tevens de ongezondste. “Een enorme mismatch”, aldus Hans. Bewoners van deze wijk bleken amper gebruik te maken van al het aanwezige groen. En dus gingen Hans en zijn team op zoek naar een manier om de bewoners bij de inrichting van de wijk te betrekken. Zo kwamen ze op het ludieke idee om de wijk na te bouwen in het populaire computerspel Minecraft. Kinderen en ouders worden uitgenodigd om hierin hun eigen omgeving opnieuw te ontwerpen.
Wandelen voor lichaam, cognitieve functies en welzijn
Er werd overgeschakeld naar Jaap van der Stel, lector Geestelijke Gezondheid aan de Hogeschool Leiden. Vanuit zijn huis in Groningen zou hij de kijkers bijpraten over het effect van wandelen op de geestelijke gezondheid. Helaas gooide een hapering in de stream roet in het eten, maar de volledige bijdrage van Jaap is hier
terug te luisteren. Jaap legt hierin uit waarom bewegen zo belangrijk is voor ons lichaam en hoe het onze cognitieve functies en subjectieve welzijn verbetert. Hij benadrukt daarnaast dat het voor veel mensen belangrijk is dat beweging hen iets tastbaars oplevert, zoals het overbruggen van een afstand van A naar B of een prachtige moestuin.
De Meelfabriek: een plek om te zijn
‘Als wij er zelf willen wonen, werken of recreëren is het goed’, zo lezen we op de website van Ab van der Wiel, projectontwikkelaar van De Meelfabriek en eigenaar Van der Wiel Bouw. En precies zo vliegt Ab de ontwikkelingen rondom de nieuwe Meelfabriek aan: op gevoel. Maar hoe tover je zo’n groep hoge betonnen gebouwen, die de Meelfabriek vormen, om tot een prettige leefomgeving? Ab neemt de kijkers deze avond mee in zijn visie hierop. Als het aan hem ligt gebeurt dit door verbinding met het Singelpark, het creëren van een autoluw terrein en een gemeenschappelijk park van landschapsarchitect Piet Oudolf, bekend van de prestigieuze High Line in New York. Maar ook moet de Meelfabriek een plek zijn voor co-working, een drankje, kunst, sport en een bezoek aan de fysiotherapeut. Iets waar al mee gestart is; in het Poortgebouw huizen nu al verschillende ondernemers de meegroeien in de herontwikkeling.
Een aantrekkelijke stad
“De stad inrichten om te wandelen. We hebben er vanavond veel over gepraat en over geleerd”, zo begint Pieter van der Straaten zijn afsluiting van de avond. Een aantal zaken zijn wat hem betreft duidelijk: “Thuiswerkers missen wandelen het meest, we moeten de stad op ooghoogte ontwerpen, de caravan neerzetten en met mensen in gesprek gaan. We moeten dingen op gevoel doen, inspiratie opdoen en gaan voor variatie op straat.” En één ding dat zeker is: de Meelfabriek gaat de parel worden die Leiden verdient. “Blijf gezond, “, zo besluit hij de avond.